Sincap
Sincap / Squirrel / Sciurus anomalus
Anadolu sincabı (Foto: Bayram Göçmen)
Sincap:
Sırtı
boz ve kırçıllı, karın kısmı ise açık kahverengidir. Sırt ve karın arasındaki
renk farkı vücudunun yan tarafında belirgin olarak görülür. Ayaklarının ve
kuyruğunun üstü kınalı kahverengi, kuyruğunun altı ise sırt rengindedir. Kuyruk
uzunluğu ortalama 13,5 cm'dir. Kulak uzunluğu ise ortalama 31 mm'dir. Vücut
uzunluğu ortalama 20 cm'dir. Ağırlığı ortalama 300 gr'dır.
Bu
bilgiler envanter çalışmalarında gözlemler gerçekleştirirken türü ayırt etmemizi
sağlayacaktır.
Habitatı:
Karasal
iklim şartlarına adapte olmuş bir kemiricidir. 2000 metre yüksekliğe kadar olan
ormanlık ve ağaçlık alanlarda görülebilmektedir. Sincap ağaçlarda yaşar. İbreli
ve karışık ormanları, özellikle de meşe ve çam ağaçlarının oluşturduğu
ormanları tercih eder. Yaşlı ağaçların kovuklarına yuva yaparlar, meşe ve doğu çınarı
ağaçları öncelikli tercihleridir. Terk edilmiş ağaçkakan yuvaları da sincaplar
için çok iyi bir yuva olmaktadır. Ağaçlardan başka bazen de taş yığınları içinde,
kaya oyuklarında, mezarlıklarda ve terkedilmiş yapılarda da yaşamlarını
sürdürmektedirler.
Dağılımı:
Kafkasya
(Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan), Yunanistan, İran, Irak, Suriye, İsrail,
Filistin, Ürdün, Lübnan ve Türkiye'de bulunur.
Ülkemizin
neredeyse tamamında bulunmaktadır. Trakya; Anadolu Sincabı için doğal yayılış
alanı değildir. Fakat 30-40 yıl önce İstanbul'un Avrupa Yakasında ki Emirgan
Korusu ve Yıldız Parkı başta olmak üzere diğer park ve bahçelerine insanlar
tarafından bırakılmış ve buralarda çoğalarak yaşamlarını sürdürmektedir.
Beslenme:
Sert kabuklu meyveler
temel besinleridir. Sincapların besinleri arasında ağaçların tohum, filiz,
tomurcuk, kozalak ve meyveleri büyük bir yer tutmaktadır ve bunlar sincapların
en önemli besin kaynaklarını oluşturmaktadır. Meşe, Çam, Kestane, Fındık
ve Ceviz ağaçlarının tohumlarını severek yerler. Bu tohumları ön ayakları ile
tuttuktan sonra dişleri ile sert kabuğunu kemirirler ve daha sonra içindeki
endospermi yerler. Kışın yemek için tohumları depo ederler. Tohumları
ağızlarına doldurarak yuvaya taşırlar. Ağızlarına bir seferde 3 cevizi
alabilirler. Dut ağaçlarından da beslenir.
Sert
ve kabuklu meyveler temel besinleri olmasına rağmen, bazen filizleri de
kemirerek yerler. Mantar, meyve, böcek, kuş yumurtası ve küçük kuşlar da besin
listelerinde önemli bir yer almaktadır.
Biyolojisi:
Çiftleşmeleri
baharda başlar. Yaklaşık 40 gün süren gebelikten sonra tüysüz, gözleri görmeyen
3–8 kadar yavru doğururlar. Yılda yaklaşık 2–3 kez çiftleşirler. Yavruları bir
yılda olgunlaşır. Ömürleri ortalama 10 yıldır.
Baş
düşmanları arasında Ağaç Sansarı, Kaya Sansarı, Kızıl Tilki, Gelincik, Yaban
Kedisi gibi yırtıcı memelilerin yanı sıra; Kaya Kartalı, Baykuş, Şahin gibi
yırtıcı kuşlar bulunmaktadır. Yerleşim birimlerine yakın yerlerde yaşamakta
olan sincapların baş düşmanı ise evcil kediler oluşturmaktadır.
Populasyon
durumu ve türe yönelik tehditler:
Badem,
fındık, ceviz, fıstık, kestane, erik ve kayısı ağaçlarının meyvelerini çok
sevdiklerinden, meyve yetiştiricileri tarafından zararlı bir kemirgen olarak
bilinmekte olan sincaplar, bu gibi meyve yetiştiriciliğinin yaygın olduğu
bölgelerde insanlar tarafından zarar görmektedir. Meyve ağaçlarına musallat
olan sincapları çeşitli yöntemlerle avlamaktadırlar. "Çevre ve Orman Bakanlığı Merkez Av
Komisyonu" tarafından avı yasaklanmış türler arasında bulunmaktadır. Çevre
şartlarındaki olumsuz değişiklikler ve bilinçsizce yapılan avlanma ile sayıları
büyük ölçüde azalmıştır.
Tür
RedList’te asgari endişe (LC) kategorisinde değerlendirilmektedir. Ülkemizde
ise avı yasaklanmış türler arasında yer alır.
Meyve
yetiştiricileri tarafından zararlı bir kemirgen olarak bilinmekte olan
sincaplar insanlar tarafından zarar görmektedir. Çevre şartlarındaki olumsuz
değişiklikler ve bilinçsizce yapılan avlanma ile sayıları büyük ölçüde
azalmıştır. Ancak büyükorhan’da ise popülasyonu oldukça fazladır.
Sincaplara karşı insan tehdidi görülmemektedir.
Hazırlayan: Ali Ünal
Kaynaklar:
Kaynaklar:
Tramem : http://www.tramem.org/memeliler/?fsx=2fsdl17@d&tur=Sincap
IUCN RedList: http://www.iucnredlist.org/details/20000/0
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder